بررسی ارتباط پلی مورفیسم foki ژن گیرنده ی ویتامین d (vdr) با چاقی

مقدمه: چاقی، بزرگ ترین چالش بهداشت عمـومی در قـرن حاضـر است. مطالعات ژنتیک نشان می دهد که برخی پروتئین های مرتبط با عملکرد ویتامین d، مانند گیرنده ی ویتامین d (vitamin d receptor یا vdr) در پاتوژنز چاقی مؤثر است. هدف از انجام مطالعه ی حاضر، بررسی ارتباط پلی مورفیسم foki در ژن vdr با نمایه ی توده ی بدنی (body mass index یا bmi) به عنوان شاخص چاقی و سایر فاکتورهای مؤثر در چاقی بود. روش ها: در این مطالعه ی مورد- شاهدی، 91 فرد مبتلا به چاقی ( 2 kg/m 30 < bmi) و 100 فرد سالم ( 2 kg/m 9/24-5/18:bmi) شرکت نمودند. میزان قند خون ناشتا، کلسترول تام و تری گلیسرید اندازه گیری و نمایه ی توده ی بدنی مشخص شد. از نمونه های خون کامل افراد شرکت کننده، استخراج dna صورت گرفت. ژن vdr با روش pcr (polymerase chain reaction) تکثیر و سپس، پلی مورفیسم foki با روش rflp (restriction fragment lengths polymorphism) بررسی گردید. از نسبت شانس، برای بررسی ارتباط بین فاکتورهای مورد نظر و بیماری استفاده شد و برای این محاسبات، بازه ی اطمینان 95% درنظر گرفته شد. یافته ها: فراوانی آلل f در گروه شاهد 00/95 و در گروه چاق 46/88 درصد بود. فراوانی آلل f نیز در گروه شاهد 00/5 و در گروه چاق 53/11 درصد بود. اختلاف بین آلل های f و f در دو گروه شاهد و چاق به صورت معنی داری وجود داشت (005/0 = p). در گروه چاق، بین میزان قند خون ناشتا، کلسترول تام و تری گلیسرید با ژنوتیپ ها ارتباط معنی داری وجود نداشت. در گروه شاهد، بین قند خون ناشتا و ژنوتیپ ارتباط معنی داری دیده شد (010/0 = p). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که در جمعیت مورد مطالعه ی ما، آلل f به طور معنی داری نقش محافظتی در بروز چاقی دارد. به همین دلیل، افراد واجد ژنوتیپ ff در گروه شاهد، نسبت به سایر ژنوتیپ ها میزان قند خون ناشتای پایین تری داشتند.